Havacılık Projelerine Entegrator ve Alt Yüklenici İlişkilerinde Gelinen Seviye ve Yasanan Sorunlarla Mücadele...

Boeing Current Market Outlook 2012-2031 raporu ile ilgili inceleme yaparken, linkinde yer alan Wall Street Journal makalesini de okuma fırsatım oldu.

Bilindiği gibi, Boeing 787 uçaklarının rakibi Airbus A350…

Airbus, Boeing deneyimlerini de dikkate almış olsa gerek ki, kültürel ve teknik bilgi öğelerini de dikkate alarak kontrolü kaybetmeden alt yüklenicisine işin içinde (yatay/dikey) daha çok yer alabilmesini sağlayacak yöntemleri de araştırıp bu yönde süreç geliştirerek Boeing’in yaşadığı üretim gecikmelerine önlemeye çalışıyor..

Bu makalede sözü geçen, A350 Proje Yöneticisi Didier EVRARD’ın yazdığı ve Airbus alt yüklenicileri ile paylaşılan  “The A350 Making-Off" isimli el kitabından benzer kesişimde faydalanılabilecek, benchmark olanağı veren kıymetli bilgi ve yönlendirmeler olsa gerek…

Ulaşılan noktada alt yüklenici geliştirme ve kullanım oranı optimizasyonu konusunda da özet bir bilgi veren bu makalenin orjinal hali;

Hit by Delays, Airbus Tries New Way of Building Planes" By Daniel MICHAELS - WSJ

… Bu makalede yer alan bir başka bilginin de aklıma getirdikleri oldu…

Entegratör ve alt yüklenici sevieylerinin işbirliği ile uçak üretimi konusunda zirve  B787 Dreamline idi..

Ancak, nerede ise devletler arası sorun haline gelen kritik darboğazlar yaşandı..  Bu makaleye gore, B787 Dreamline üretimi kapsamında nitelik/nicelik yönünden çok fazla alt yüklenici kullandığı ve üretim program kontrolünde zaafiyet yaşayan Boeing bu konuda etkinliğini artırmak için merkezden Japonya ve Italya'daki alt yüklenicilerinin üretimini canlı video link uygulaması ile kontrol etmeye başlamış.. 

Anladım ki, görev aldğım hava aracı BOY merkezi projesinde hangar inşaatı da benzer yöntemle merkezden izlenmeye başlaması daha önceye dayanıyor.. Bu projede hava araçlarına hizmet faaliyeti başladıktan sonra da uçak bakım üretim hattının müşteriye video link ile izletilmesi konusu projelendirmiştik.. Ancakzamanın  havalimanı Güvenlik Komisyonu (havalimanlarında resim ve görüntü almak ile ilgili) İçişleri Bakanlığı direktiflerine dayandırarak bu izini bir türlü ver(e)medi..

…Başarabilseydik, hem alanında bir ilk olacak ve hem de müşteri güveni sağlayarak belki de markanın pazar saygınlığında ve ticari gelirde daha iyi sonuçlar verecekti..

Hatta, iPhone’nun piyasaya çıkması sonrası  müşeriye bakımı yapılan uçağı üzerindeki faaliyeti izleme olanağı verecek bu işlemi bir iPhone uygulması haline getirerek belli seviyede iş veren müşterilerimize bu uygulamanın yüklü olduğu iPhone hediye etmek gibi bir proje de geliştirmiştik.. Ama hoş bir anı olarak kaldı...

TOBB Türkiye Sivil Havacılık Sektör Raporu 2011

TOBB Türkiye Sivil Havacılık Meclisi üyeleri tarafından 2011 yılı sunu verileri esas alınarak İLK DEFA hazırlanan "Türkiye Sivil Havacılık Sektör Raporu"nun da ulusal havacılık endüstrimize faydalı ve kalıcı bir referans kaynak olacağı öngörüsü ile hazırlanmış ve Nisan 2012 içinde yayınlanmıştır.

Bu yayının (daha detaylı ve sektör kuruluşlarının detaylı bilgileri ile ve farklı dilelrde de hazırlanması gibi) geliştirilmesi ve sürekliliği sağlanabilir ise kısa bir sürede takip edilen bir referans haline gelebilecektir..

Can EREL

Temmuz 2012

Hava Aracı Üreticilerinin Uzun Dönemli Tahmin Raporları...

Hava aracı üreticileri hava trafiği ve hava aracı talebine yönelik olarak şirketlerinin uzun dönemli tahminlerini hazırlayarak belli dönemlerde yayınlamaktadır.

Btip raporlarda hazırlayan kurumların ve hatta bu kurumların dikey-yatay ilişkide olduklarının endüstriyel ve sektörel beklenti ve endişelerin etkisini, tartışmalı yönleri olabileceğini dikkate alarak değerlendirmek uygun olabilir..

Boeing'in her sene yayınlanan konu raporu Farnborough International Airshow 2012 paralelinde Temmuz 2012 içinde yayınlandı..  

Boeing, bu yönde yaptığı çalışmaları yılda bir kere "Current Market Outlook" adı ile yayınlıyor..

CMO 2012, ilgili pazarı ve dinamikleri üzerindeki;

·         Fuel price, 

·         Economic growth and development,

·         Environmental regulation, 

·         Infrastructure, 

·         Market liberalization,

·         Airplane capabilities, 

·         Other modes of transport, 

·         Business models,

·         Emerging markets,

etkenleri esas alınarak yapılan analiz ve değerlendirmelere dayandırılmış.

Özetle, Boeing CMO 2012 içinde;

·         2011-2031 yılları arasında yıllık büyüme oranlarının,

o    GDP (world): % 3.20

o    Airline Fleet: % 3.50

o    # of Pax: % 4.00

o    Airline Traffic (RPK): % 5.00

o    Cargo Traffic (RTK): % 5.20

olarak kabul edildiğini,

·         2011-2031 yılları arasında 

o    Oluşturacağı düşünülen 4,47 trilyon dolarlık ticari değerle toplam 34000 adet yeni uçağın hizmete gireceğini ve bunlardan,

§  2020 adedinin Regional Jet,

§  23240 adedinin Tek Koridorlu yolcu uçağı,

§  7950 adedinin Çift Koridorlu yolcu uçağı,

§  790 adedinin Büyük yolcu uçağı, 

olacağını,

o    İlave olarak 940 adet yeni kargo uçağının hizmete gireceğini,

·         Bugün; 

o    Belirtilen yolcu uçağı segmentlerinde mevcut olduğu belirtilen 19890 adet yolcu uçağın 2031 yılında 39780 adete çıkacağını, böylelikle, küresel yolcu uçağı envanterinde;

§  %59 oranında büyüme,

§  %41 oranında değişim,

olacağını,

§  Yolcu ulaştırması hizmetinden alınacak 14630 adet uçaktan 1820 adedinin kargo uçağına dönüştürüleceğini ve geri kalan 12810 adet uçağın servisten alınacağını,

§  5780 adet yolcu uçağının ömrünün tamamen sonlanacağını,

o    Kargo uçağı segmentine mevcut olduğu belirtilen 1740 adet kargo uçağın 2031 yılında 3200 adete çıkacağını,

§  1300 adet yolcu uçağının ömrünün tamamen sonlanacağını,

·         2011-2031 yılları arasında;

o    Pilot ihtiyacının 460000 adet, 

§  (2011 yılı CMO:460000 / 2010 yılı CMO:466650)

o    Teknisyen ihtiyacının 601000 adet,

§  (2011 yılı CMO:650000 / 2010 yılı CMO:596000)

olacağını öngörüyor... 

Bu raporun detaylarına  Boeing’s Global Market Forecast 2012-2031 linkinden ulaşılabilir..

Benzer hava aracı segmentinde benzer bir çalışmayı Airbus da yapıyor ve bu yıl bu çalışma raporu  da Eylül 2012 içinde yayınladı.

Airbus da hava trafiği ve hava aracı talebine yönelik şirket uzun dönemli tahmini çalışmaları "Global Market Forecast" (GMF) adı ile yılda bir kere yayınlıyor.. 

GMF 2012 raporu, kesinleşen 2010 yılındaki verilerine göre, 

·         2,681,000,000 adet hava yolcusunun taşındığı,

·         Yaklaşık 5,3 trilyon dolar değerinde hava kargosunun taşındığı,

·         Havacılığın,

o    Dünya çapında desteklediği 56,6 milyon iş,

o    Küresel ekonomiye sağladığı 2,2 trilyon dolar/yıl,

esas alınarak GSMH sıralmasına göre dünyanın 19’ncu ülkesinin havacılık endüstris olabileceği belirmesi ile endüstrinin küresel katkıs,

·         İnsan kaynaklı küresel ölçekli CO2 salınımının %2’sinin havacılık nedeni ile oluştuğu,

tespitler olarak belirtilerek ve 2020 yılına kadar, eski ve orta yaşlı uçakların küresel uçak filo envanteri içinde %5 seviyesine düşeceğini öngörülerek başlamaktadır.

Airbus, 2012-2031 yılları arasındaki değerlendirmede,

·         Ekonomik büyümenin hava trafiği büyümesinin temel etken olduğunu,

·         Gelişmekte olan ülke/bölgelerdeki ekonomik büyümenin (bu periyoddak küreseli ekonomik büyümenin %56 ’sı olacak şekilde)  gelişmiş olanların çok üzerinde olacağını,

·         Kentleşmenin artmasının da ekonomik büyümeyi ve uçma eğiilimini etkilediğini,

·         Orta sınıfın (bugün dünyada %30 seviyesinde var olduğu değerlendirilen ve 2031 yılına kadar %60 seviyesine ulaşacağının tahmin edilen) büyümesinin de diğer önemli bir etken olduğunu,

belirtmektedir.

GMF 2012 raporunda,

·         2012-2031 yılları arasında, toplam 27347 adet yeni uçağın hizmete gireceğini ve bunlardan,

o    19500 adedinin (pazarın sayısal olarak %69’u) “Tek Koridorlu” yolcu uçağı,

o    6500 adedinin (pazarın maddi olarak %44’ü) “Çift Koridorlu” olmak üzere diğerlerinin büyük yolcu uçağı,

olacağını,

·         İlave olarak 851 adet yeni kargo uçağının hizmete gireceğini,

·         Bugün; belirtilen yolcu uçağı segmentlerinde mevcut olduğu belirtilen 15556 adet yolcu uçağın 2031 yılında 32551 adete çıkacağını, böylelikle, küresel yolcu uçağı envanterinde;

o    %62 oranında büyüme,

o    %38 oranında değişim,

olacağını,

·         Özetle,

o    Hava tarfiğinin ikiye katlanacağı, (Passenger Traffic (RPK)- YoY: % 4.70 / Cargo Traffic (FTK)- YoY: % 4.90),

o    Hava yolcu sayısının ikiye katlanacağı,

belirtilmektedir.

GMF 2012 raporda, havacılık gelişmine etkisi bakımından mega-kentlerle ilgili bazı tespitler de yapılmıştır:

·         Havacılık açısından belli kriterlere göre belirlenmiş ve 2011 yılında 42 adet olan mega-kentin 2031 yılına kadar 92 adete çıkacaktır.

·         2031 yılına kadar, uzun (3700 km.den fazla) uçuşlar açısından önem arzeden ilk 20 havalimanının ilk dört sırasını;

o    Londra – LHR,

o    Dubai-DXB,

o    Paris-CDG,

o    Frankfurt-FRA,

oluşturacaktır.

·         Bu liste içinde 8 havalimanı Asya-Pasifik şehirlerine ait olacaktır.

Bu raporun detaylarına da Airbus’ Global Market Forecast 2012-2031 linkinden ulaşılabilir..

Diğer (bölgesel uçak, iş uçağı gibi) segmentlerde de ilgili üreticilerin yıllık raporları vardır.

Bu tip raporlar, kullanılan metodoloji ve yaklaşımlar bakımından referans ve bazı sektörel değerlendirmelere kaynak olabilir, gelişen havacılık işletme ve endüstriyel faaliyetlerimizde bu raporlarda yer alan bazı tespitlerden faydalanılabilinir ve özellikle de kavramsal çalışmalarda kaynak ve referans oluşturabiliyor. Örneğin, beliirtilen teknisyen ihtiyacının detayları incelenir ise %16-20'sı (İstanbul'dan 3-4 saatlik uçuş mesafesindeki) bölge ile ilgili... Ve bu bölge aynı zamanda;

• Yolcu uçağı - kargo uçağı dönüşümünün yapılacağı,
• Ömürleri tamamen sonlanacak uçakların yoğunlaşacağı ve endüstriyel geri kazanım ihtiyacının yoğun hissedileceği,

bölge. 

Konu ile ilgisi bakımından, ayrıca, TOBB Türkiye Sivil Havacılık Meclisi üyeleri tarafından 2011 yılı sunu verileri esas alınarak İLK DEFA hazırlanan "Türkiye Sivil Havacılık Sektör Raporu"nun da ulusal havacılık endüstrimize faydalı ve kalıcı bir referans kaynak oluşturacaktır. Bu yayının da geliştirilerek sürekliliği sağlanabilir ise kısa bir sürede takip edilen bir referans haline gelebilecektir..

Can EREL

Eylül 2012