Hava Aracı BOY Faaliyet Alanı

Küresel havacılık, geride bıraktığımız 2011 yılında yeniden gelişme eğilimine girmiş ve bu gelişme seviyesinin ilgili alt bileşenleri de dahil gelecek on yılda da süreceği beklentisi yaygınlaşmıştır.

Dünya havacılığındaki gelişmelere paralel olarak, ülkemiz havacılık sektöründe de önemli gelişmeler yaşanmakta, mal ve hizmet çeşitliliği giderek artmaktadır.

Havacılığın kurumsal ve bireysel tüketicisi, gereksinim duyduğu ürünü en uygun fiyatla ve zamanında tercih ederken özgün, yenilikçi, kaliteli olanına da yakın ilgi göstererek sektörün rekabet dinamiğini oluşturmaktadır. Yapısı ve işleyişi nedeni ile havacılığı derinden etkileyen rekabet ortamı, doğru bilgiye dayalı, zamanında alınan kararın önemini ve akılcılığı daha da ön plana çıkarmaktadır. Bu durum, üretim süreçleri ile ilgili kaynaklarını en iyi yapılandıran ve bu kaynaklarda en doğru yararlanan organizasyonlara avantaj sağlamaktadır.

İnsan kaynağı, her üretim sürecinde olduğu gibi havacılık endüstrisi üretim süreçlerinin de en önemlisi ve stratejik etkisi en yüksek olanıdır.

Hava aracı BOY (Bakım, Onarım ve Yenileme - Maintenance, Repair and Overhaul / MRO) sahası, özellikle emek yoğun uygulamalarının yaygınlığı nedeni ile havacılık endüstrisinde insan kaynağından en fazla etkilenen bileşendir.

Endüstriyel analizler ve üretici kuruluşların raporlarında, küresel sivil hava ulaştırma araçları ilişkili (uçak, motor ve komponent) BOY pazarında;

• İş hacminin 2011 yılında 50 milyar olar seviyesine yaklaştığı; gelecek on yılda 70 milyar dolara ulaşacağı,
• 2030 yılına kadar, dünyada 650 bin yeni teknisyen ihtiyacı olacağı,

tahmin edilmektedir.

Bu analiz ve raporlarda yer alan bir diğer önemli husus da pazarın büyümesine rağmen, özellikle gelişmiş ülkelerin, bu değişim sırasında, sahip oldukları iş oranında ciddi seviyede kayıplar yaşayacak olmalarıdır. Bu konuda;

• FAA (Federal Aviation Administration) tarafından,
• 2008 yılında, denizaşırı ülkelerdeki hava aracı BOY kuruluşlarına yetki verilmesinin, “güvenlik” mülahazalarına bağlı olarak önce durdurulmuş,
• daha sonra da ABD Anayurt Güvenliği Bakanlığı’na bağlı Ulaştırma Güvenlik İdaresi (TSA) tarafından belirlenecek, "güvenlik değerlendirmesi" yöntemine uygun bir süreçte, yeni başvuruların değerlendirileceği ve  yetkilendirmelerin yapılacağı duyurularak bu yönde yeni başvurular askıya alınmış,
• ve geçen zaman içinde bir gelişme kaydedilememiştir.
• EASA (European Aviation Safety Agency) tarafından ise,
• Avrupa Birliği üyesi ülkelerin dışında kalan ülkelerdeki BOY kuruluşlarına yönelik değerlendirmelerde yaşanan güçlük ve belirsizlikler, 2010 yılından itibaren, artan bir yoğunlukta hissedilmeye başlanmıştır.

Bu gelişmeler, iş kaybının azaltılması yönünde yaşanan bir karşı mücadelenin FAA  ve EASA gibi otoritelerin çalışma ve değerlendirme süreçlerine kadar ulaştığını haber vermektedir.

Bugün için bu pazarda harcanan her üç dolardan biri, “İstanbul’a 4 uçuş saati mesafeli çember” içinde kalan bölgemizde harcanmaktadır. Bu yüzden, hava aracı BOY pazarı gelişimi ve ihtiyaç tahminleri ile beraber, bu konuda gizli veya açık olarak yaşanan bölgesel iş kaybı önleme mücadeleleri, sektörde insan kaynağı ile ilgili yetiştirme ve çalıştırma süreçlerinde yeni uygulamalara yönelime neden olmalıdır.

Can EREL 

Şubat 2012

Orjinal Metin: EREL, Can; “Türkiye’de Hava Aracı “Bakım, Onarım ve Yenileme” (BOY) Alanına Yönelik Örgün Öğretim Programlarının Değerlendirmes”, MSI Aylık Savunma Teknolojileri ve Strateji Dergisi Sayı 076, Şubat 2012.